Παροιμίες

 

  • Ο γάιδαρον εψόφεσεν 'ς σο ρασίν και η ζεμία έρθεν 'ς σο χωρίον. (όταν μεγαλοποιούμε τα γεγονότα).
  • Οι πολλοί μαμήδες εφτάγνε το παιδίν λειψόν. (Εκεί όπου υπάρχουν πολλοί "ειδικοί" ,κάτι γίνεται στραβό).
  • Αλάλετος γάιδαρος 'ς σην χαράν ντ' έργον έχ'. (Για εκείνον που πηγαίνει απρόσκλητος).
  • Έδεσεν το νερόν αφκά σα ποδάρα τ'. (Εννοεί δόλια ενέργεια του ανθρώπου που επιδιώκει ηθικό υποσκελισμό άλλου).
  • Ο φτωχόν όνταν επορεί και ο πλούσιον όταν θέλ'. (Ευνόητο).
  • Τον αταψίζ έφτυναν και εκείνος έλεεν βρέχ'. (Λέγεται για τον αφιλότιμο και ανέντροπο).
  • Εθέλνεν να γίνεται πατριάρχης και εποίκαν ατον κανδηλανάφτην. (Λέγεται για τον ονειροπόλο που αποτυγχάνει).
  • Τα ζαρωτά τ' αγγούρα ο ποσταντζής τρώει ατά. (Οι επιλήψιμες πράξεις του καθενός, βαραίνουν τον ίδιο).
  • Απάν σ' έναν ποδαρομύτ' εκατόν νηχούς κλώθ'. (Για εκείνους που είναι άστατοι).
  • Ας έναν τ' ωτίν βάλλω κι ας άλλο εβγάλλω. (Αδιαφορώ για όσα ακούω).
  • Ας σην πίσσαν σο γατράν. (Για δυσκολίες που διαδέχονται η μία την άλλη).
  • Ας έναν χωρίον σ' άλλο, σκύλος 'κ ' υλάζ'. (Δεν πρέπει να ανακατευόμαστε σε ξένες υποθέσεις).
  • Ο πεντικόν 'ς σο τρυπίν ατ' 'κ εχώρνεν, από πίσ' ατ' κολογκύθ' εσύ'ρνεν. (Για όποιον επιχειρεί κάτι πέρα από τις δυνάμεις του.).
  • Το γλυκίν η γλώσσα εβγάλ' τ' οφίδ' ας σο τρυπίν. (Με γλυκό τρόπο μπορείς να μάθεις την αλήθεια).
  • Ελέπς τ' ομμάτια μ' τρανά, εθαρρείς φως πα έχνε. (Τα μεγάλα φούμαρα δεν κρύβουν απαραίτητα πλούτο).
  • Έγκεν ο κωφόν ωτία κι ο στραβόν ομμάτια. (Και οι βλάκες ξύπνησαν και κατάλαβαν τα συμφέροντά τους).
  • Εποίκαμ' την αμελείαν κι ερούξαμ' σην χαμελίαν. (Εξαιτίας μας, κακοπάθαμε).
  • Τα λάχανα ελέπ' και την φραχτήν κ' ελέπ'. (Για τους υπερβολικά αισιόδοξους, που δεν υπολογίζουν τις δυσκολίες).
  • Τη σκύλ' το δίκαιον πα, δίκαιον έν'. (Όποιος έχει δίκαιο πρέπει να το βρει,αναξάρτητα από την κοινωνική του θέση).
  • Τ' εφτωχού τ' εύρεμαν για καρφίν,για πέταλον. (Ο φτωχός και τύχη δεν έχει).
  • Ψοφεμένα άλογα αραεύ',να σύρ' και παίρ' τα πέταλα. (Για εκείνον που εκμεταλέυεται την ανάγκη των άλλων).
  • Το χέρ' ντο έχ' κι τρομάζ'. (Ο πλούτος δεν κρύβεται).
  • Το παλαίν ' το βούδ' εβγάλ΄ τ' αυλάκ'. (Υποδηλώνει την σπουδαιότητα της πείρας).
  • Τη χώρας πάντα νόστιμον έν'. (Λέγεται για εκείνους που δεν αρκούνται στα δικά τους).
  • Σ' έναν χουλάρ' νερόν απέσ' άνθρωπον φουρκίζ'. (Λέγεται για τον άδικο και σκληρόκαρδο άνθρωπο).
  • Σκυλία πουλεί και κατούδα αγοράζ'. (Ειρωνικό σχόλιο για όσους δεν έχουν τακτική δουλειά).
  • Ασ' έναν ξύλον σταυρόν πα γίνεται,ιφτάρ πα γίνεται. (Από τους ίδιους γονείς παιδιά με διαφορετικούς χαραχτήρες).
  • Έκλασεν σην θάλασσαν κι εποίκεν μοίραν και μερτικόν. (Λέγεται για παράλογες ηθικές και υλικές αξιώσεις).
  • Εθέλναν και τα λάχανα "Πάτερ ημών". (Για περιττή αταίριαστη πολυτέλεια σε πρόσωπα ή ζητήματα που δεν αξίζουν τον κόπο).

 

Αινίγματα

 

  • Ανηβαίν' η πιζπιζίκα, κατηβαίν' η πιζπιζίκα, αφερίμ την πιζπιζίκαν ντο τρανόν κοβόρ εποίκεν. (Η κληματαριά και το σταφύλι).
  • Το πόιμ εχωρεί , το κηφάλι μ' κ' εχωρεί. (Το καρφίν).
  • Έχω έναν σακουλόπον γομάτον κονιδόπα. (Το σύκον).
  • Εν έναν πράμαν,ψην κ' έχ',ασ' σην ψην εβγαίν' και ψην δίει. (Το αυγόν).
  • Ο πάππο μ' ασπροκέφαλον και τ' ιντερά τ' σην φραχτήν. (Το κολογκύθ).
  • Αδακά κοιλοπονά, ακεί πέρα πά γεννά. (Το όπλον).
  • Ας είναν όμορφον μάναν,γεννίεται έναν παιδίν και ούλ τερούναν ατό και κλαίνε. (Ο καπνόν).
  • Έχω έναν χουτόπον κι απές έναν σανιδόπον, πάντα εν βρεγμένον και καμίαν κι σέπεται. (Η γλώσσα).
  • Τρακ αδά, τρακ σ' ακεί, τρακ σην πόρταν οπίσ' κιάν.(Η σκούπα).
  • Η Μαρίτσα κλώσκεται και η κοιλία τς πρέσκεται. (Η ρόκα).
  • Τεντελίζ όταν βάλ' άτο, κοκκινίζ' κι εβγάλ' ατο. (Το ψωμίν).
  • Θεός κ' είμαι, κι άγιος κ' είμαι και όλ' πιστεύνε με. (Το καντάρ').
  • Τετράποδον και άγλωσσν,σην ώραν κουρεύν' ατο,μικροί και τρανοί τερούν όλ' να σουμών'ατο. (Το τραπέζ').
  • Σ' ορμάν εγεννέθα και σ' ορμάν ετράνυνα κι όνταν εκατήβα σην πόλ' το κουκούλι μ' ετρυπέθεν. (Το σποντύλ').
  • Μαντ'ς εν γλυκίν,εφτασμένον εν πικρόν. (Ο νέον και γέρον άνθρωπος).
  • Έναν πράμαν στόμαν έχ', χέρια έχ',δόντια 'κ' έχ'. Κοιλίαν έχ',ινέρια 'κ' έχ'.Κώλον έχ', τρυπίν 'κ' έχ'. (Το λαήν).
  • Θήκα το ανάσκελα και 'φτάω την δουλεία μ'. (Το σκαφίδ).
  • Τέσσερ' αδέλφια, όλεν τρέχ'νε και τ' έναν τ' άλλο 'κι εφτάν'νε. (Η ανέμη).
  • Τον κόσμον γυροκλώσκεται κι ας σον τόπον εθε 'κι λαταρίζ'. (Το μυαλό).
  • Έμορφον άσπρον χωράφ' και τα σπόρια θε ζωγραφιγμένα. (Το γραμμένο χαρτί).
  • Νε σπέρν' ατο, νε θερίζ'ν ατο και το τραπέζ' ασημοστολίζ'. (Το αλάτ').
  • Στρογγυλόν φελίν βούτηρον, όλεν τον κόσμον αλείφ'. (Ο ήλεν).
  • Άσπρον έν',τυρίν 'κ έν'.Φύλλα έχ',δέντρον 'κ έν'. Ουράδ' έχ', πεντικός 'κ έν'.( Το ρεπάνι).
  • 'Ασπρα βούδα, έμ' αλωνίζν'νε έμ σακκουλιάζ'νε. (Τα δόντια).